Thông gió tự nhiên. Khái niệm và phương pháp

Thông gió tự nhiên trong nhà ở luôn là mối quan tâm hàng đầu trong xây dựng kiến trúc của các gia chủ hiện nay. Đặc biệt, khi các không gian nhà ngày càng có sự thu hẹp về diện tích, đồng thời gặp những vấn đề về thiếu nắng, thiếu gió.Chính vì vậy, thông gió tự nhiên là giải pháp thông gió tự nhiên trong nhà ở góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống con người. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn dưới bài viết sau đây nhé

Thông gió là gì

Thông gió nhà ở được hiểu là sự điều hướng có chủ đích của không khí tự nhiên xung quanh vào không gian nhà. Cách này giúp kiểm soát chất lượng không khí, bằng cách pha loãng cũng thay thế không khí ô nhiễm và làm mát ngôi nhà của bạn. Có hai loại thông gió phổ biến là: thông gió tự nhiên và thông gió cưỡng bức. Trong đó: 
Thông gió tự nhiên
Là phương pháp giúp không khí bên ngoài được lưu chuyển vào trong nhà một cách tự nhiên mà không cần sử dụng các thiết bị bổ trợ như quạt. Các dạng của thông gió tự nhiên bao gồm: thông gió từ áp lực nhiệt, thông gió từ áp lực gió, hiệu ứng ống khói...
Thông gió cưỡng bức
Là quá trình thông gió có sự hỗ trợ của các thiết bị cơ khí như: máy lạnh, quạt... Tuy nhiên phương pháp thông gió này thường đi kèm với chi phí năng lượng cao và không bền vững.

Các phương pháp thông gió tự nhiên 

Thông gió tự nhiên từ áp lực nhiệt (Thermal Force)

Thông gió tự nhiên từ áp lực nhiệt hay chính là cách đối lưu không khí trong phòng. Đây là dạng thông gió bằng tự nhiên cơ bản nhất và được áp dụng nhiều nhất tại các thiết kế nhà ống hiện nay. Đối lưu không khí sẽ được tạo ra nhờ vào sự chênh lệch của áp suất không khí. Gió được đưa vào bên trong ngôi nhà chính là sự dịch chuyển của các luồng từ nơi có áp suất đến nơi có áp suất thấp.

Trong một không gian xác định (một tòa nhà, một công trình kiến trúc) do có con người sinh sống và hoạt động ở bên trong mà sản sinh ra nhiệt độ. Nhiệt độ này sẽ truyền sang không không khí làm tăng nhiệt độ của không khí trong phòng. Không khí có nhiệt độ cao sẽ giãn nở, trở nên nhẹ hơn và bay lên trên cao – tạo nên một vùng có khí áp thấp. 

Điều này khiến cho không khí lạnh ở bên ngoài môi trường tràn vào và thế chỗ hình thành nên gió. Do đó, nhà thường được thiết kế có giếng trời để áp dụng phương pháp này. Chi tiết của nguyên tắc thông gió giếng trời áp dụng vào thực tế như sau:

Với những ngôi nhà ống ngắn thì thường chỉ sử dụng một giếng trời. Giếng này chính là lối thoát khí nóng có bên trong ngôi nhà. Còn lấy gió vào bên trong ngôi nhà thì cần phải lấy theo phương ngang (tốt nhất là lấy theo hướng có gió). Ví dụ như:

Tầng trệt trống, cửa không nên bít bùng để có thể đón gió và đẩy không khí hầm trong nhà ra theo giếng trời. 
Nếu nhà có nhiều tầng, lấy thêm gió ngang ở tầng trên bằng phòng trống không vách ngăn hoặc sân. 
Nhà ống dài thì cần phải sử dụng hai giếng trời. Một giếng được xây ở khoảng giữa nhà và một giếng ở cuối nhà. Lúc này lối thông gió sẽ đi theo đường parabol. Một giếng có nhiệm vụ là đưa khí nóng ra môi trường bên ngoài. Một giếng có nhiệm vụ là đón gió vào trong nhà dựa trên nguyên tắc cân bằng áp suất tự nhiên trong không khí.

Không khí trong nhà có thể thoát một cách tự nhiên thông qua dàn thông gió của các cửa trong nhà. Khi không khí trong phòng lùa ra sẽ có một dòng đối lưu lùa trở vào nhà. Điều này sẽ tạo áp suất từ các phía khác nhau để gió lưu động chính trong giếng trời thông tầng nằm ở vị trí giữa ngôi nhà. Giếng trời có thể được thiết kế tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với môi trường ngoài nhà để lấy ánh sáng cũng như đối lưu không khí. 

Nhưng nếu giếng chưa đủ áp suất thì các bạn phải tạo thêm áp lực bằng việc thiết kế thêm những ô cửa thông thoáng tại mặt tiền, sau nhà hoặc bên hông ngôi nhà (trong trường hợp có thể). Điều này sẽ tác động rất lớn đến thiết kế các cửa thông gió cố định của căn nhà.

Tuy nhiên thì phương pháp này không nhận được sự đánh giá cao của nhiều người. Bởi nhà ống thường có diện tích mặt tiền khiêm tốn và thường hay đóng cửa hút gió do đó giải pháp này chưa thực sự mang lại hiệu quả cao. Chính vì vậy, khi tiến hành chọn vật liệu xây dựng nên chọn gạch thông gió để làm mặt tiền nhằm giúp cho phương pháp này được tối ưu hóa. Bởi khi chúng ta tăng diện tích hút gió thì đồng nghĩa với việc sẽ tăng lượng gió tự nhiên cho ngôi nhà.

Thông gió tự nhiên dựa vào áp lực gió (Wind Force)

Đây là giải pháp thông gió được đánh giá khá tốt. Bởi khi tính toán thông gió tự nhiên người ta nhận thấy việc thông gió bằng cách sử dụng áp lực nhiệt chỉ tạo ra được tốc độ gió khoảng 0,3m/s. Với tốc độ gió này chưa đủ để tạo ra cảm giác có sự thay đổi nhiệt. Còn khi sử dụng phương pháp áp lực gió sẽ tạo được tốc độ gió trong khoảng 0,5 – 2m/s. 

Thông gió tự nhiên dựa vào áp lực gió chính là thông gió xuyên phòng. Tốc độ và lưu lượng gió của phương pháp này cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi hệ thống cửa hút và cửa thoát gió. 

• Trong trường hợp kích thước của cửa hút và cửa thoát gió bằng nhau và có vị trí ngang nhau sẽ cho ta lưu lượng và tốc độ thông gió ở mức trung bình. 
• Trong trường hợp kích thước cửa hút nhỏ hơn cửa thoát gió và đồng thời vị trí của cửa thoát gió cao hơn cửa hút (khi được thiết kế cao hơn sẽ tạo điều kiện cho khí nóng thoát ra ngoài dễ hơn) sẽ cho ta lưu lượng và tốc độ gió cao.

Tuy nhiên, Việc thiết kế hệ thống cửa thoát gió như trường hợp thứ 2 là điều khó có thể thực hiện được do diện tích vấn đề diện tích xây dựng có giới hạn. Rất hiếm có ngôi nhà nào sở hữu hai mặt tiền hoặc có mặt hậu đủ rộng để có thể thoát khí. Tuy nhiên như vậy không phải là không có giải pháp.

Cách giúp gia tăng hiệu quả thông gió tự nhiên

Thông gió tự nhiên trong nhà ở để đạt được hiệu quả tốt cần đáp ứng các yếu tố về:

Chọn vật liệu thông gió

Yếu tố hỗ trợ quan trọng trong việc thông gió nhà ở là vật liệu. Vật liệu thông gió nên sử dụng là những vật liệu có khoảng trống, ô rỗng để giúp việc kiểm soát gió và ánh nắng mặt trời được tốt nhất. Bạn có thể sử dụng gạch thông gió, tấm thanh thông gió... để có được chất lượng công trình tốt nhất.

Chọn cửa sổ mở hai bên

Theo các chuyên gia xây dựng, cửa sổ mở hai bên thường có khả năng đón nhận gió cao gấp đôi với cửa sổ kinh trượt. Vì vậy, căn cứ theo nhu cầu thông gió mà gia đình bạn có thể lựa chọn loại cửa sổ thích hợp. Để việc thông gió tự nhiên bằng cách mở cửa đạt hiệu quả tốt nhất các bạn nên mở nhiều hơn một cửa. Cửa nên được thiết kế ở hai phía khác nhau của căn phòng nhằm tạo lối đi cho không khí. 

Chú ý về vách ngăn

Khi trong nhà có quá nhiều vách ngăn cao, vững chắc sẽ khiến việc thông gió bị cản trở. Vì vậy, bạn có thể thay thế những bức tường bê tông thành các tấm ngăn gỗ, lưới thép... sẽ giúp hỗ trợ thông gió hiệu quả hơn. Đồng thời, bạn cũng nên tính toán về độ cao của vách ngăn để đảm bảo tính thẩm mỹ cho không gian nhà ở 

Bố trí các cửa hợp lý

Để việc thông gió tự nhiên cho nhà ở tốt nhất, bạn nên chú ý đến việc bố trí các cửa vào và ra hợp lý. Điều này giúp hỗ trợ lưu thông không khí cũng như tính thẩm mỹ cho không gian. Căn cứ vào diện tích nhà ở để bạn có thể bố trí kích thước cửa phù hợp. Cửa nên được thiết kế ở hai phía khác nhau của căn phòng nhằm tạo lối đi cho không khí. Trong trường hợp hai cửa được thiết kế ở hai phía đối diện và được thông với nhau bằng một đường chéo thì sẽ cho ra hiệu quả càng cao. Nếu hai cửa được thiết kế ở cùng một phía, (có nghĩa là gió vào và gió ra của căn phòng sẽ ở cùng một phía) gió sẽ quẩn và không thể lưu thông được.Trong trường hợp phòng chỉ có một cửa sổ, các bạn hãy lắp đặt quạt điện hướng ra cửa sổ nhằm tạo ra luồng gió hướng về phía ngoài của cửa sổ nhằm đưa không khí lưu thông ra môi trường bên ngoài phòng. Nếu bạn lắp đặt quạt hướng về phía trong phòng, không khí ở bên ngoài cửa sổ sẽ đi vào phòng. Tuy nhiên không khí trong phòng có bụi bẩn tích tụ không được đưa ra ngoài. 

Trên đây là những thông tin về thông gió mà chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng thông qua bài viết các bạn đã biết được thông gió tự nhiên là gì và các cách để thông gió tự nhiên cho ngôi nhà của mình.