Phòng cháy chữa cháy trong quá trình thi công xây dựng công trình.

Phòng cháy và chữa cháy là một yêu cầu bắt buộc cho mọi công trình. Nó phải được thực hiện do một cty chuyên nghiệp. Việc thiết kế phòng cháy chữa cháy không đơn giản và không trùng lắp cho mọi công trình. Mỗi công trình có nhiều yếu tố khác nhau để có thiết kế, thi công cho phù hợp.

Để đảm bảo an toàn cháy trong quá trình xây dựng, đồng thời đảm bảo các hạng mục, thiết bị cho công trình có chất lượng tốt sau khi đưa vào sử dụng thì đơn vị thi công cần phải tuân thủ một số yêu cầu cơ bản trong quá trình thì công như sau:

Ban hành các quy định về an toàn PCCC trong quá trình thi công. Đơn vị trực tiếp đảm nhận thi công phải có trách nhiệm thông báo, phổ biến đến các cán bộ, công nhân trên công trường, các công nhân phải chấp hành nghiêm các quy định về an toàn lao động và PCCC trong quá trình thi công. Thành lập đội PCCC cơ sở và tổ chức huấn luyện nghiệp vụ cơ bản cho các đội viên để có thể biết cách PCCC và xử lí tình huống kịp thời.

Phải đảm bảo quy trình và các điều kiện an toàn khi sử dụng điện, các thiết bị điện trong quá trình thi công.

Đặc biệt là các hoạt động như hàn, cắt kim loại phải có thiết bị che, chắn để vẩy hàn nóng đỏ không rơi, bán vào các vật dễ bén lửa gây cháy. Trong thời gian gần đây đã xảy ra những vụ cháy lớn, gây thiệt hại về con người cũng như tài sản mà nguyên nhân là do hàn kim loại. Nên việc đặc biệt cẩn thận trong các hoạt động hàn, cắt kim loại là rất cần thiết.

Phải có các thiết bị chữa cháy ban đầu để dập tắt đám lửa ngay khi vừa phát sinh ( các bình chữa cháy xách tay).

Trước, trong và sau khi lắp đặt các thiết bị điện, thiết bị nội thất cho công trình, thì các bao bì, vỏ hộp dễ bén lửa phải được dọn sạch đề phòng nguy cơ chập điện gây cháy từ các vật liệu này.

Phải có biện pháp thông gió đề phòng nguy cơ cháy nổ khi tiến hành sử dụng các loại sơn, dung môi để sơn cửa hoặc sơn các thiết bị nội thất trong các phòng, khu vực kín gió.

Ở các khu chung cư, do tập trung nhiều hộ dân sinh sống nên nhu cầu sửa chữa, xây dựng, lắp đặt các thiết bị, vật dụng diễn ra lẻ tẻ, khó quản lí và kiếm soát. Tâm lí người thi công chủ quan, thường có thói quen hút thuốc và vứt tàn thuốc bừa bãi, làm cho việc PCCC cũng khó khăn hơn.

Các hành vi vi phạm trong đầu tư xây dựng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017.

 Nghị định 139/2017/NĐ-CP Điều 15 quy định vi phạm quy định về trật tự xây dựng:

4. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp (trừ trường hợp quy định tại điểm a, điểm b, điểm c khoản 7 Điều này) đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới như sau:

a) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị;

b) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc xây dựng công trình khác không thuộc trường hợp quy định tại điểm a, điểm c khoản này;

c) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng.

5. Phạt tiền đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng như sau:

a) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc xây dựng công trình khác không thuộc các trường hợp quy định tại điểm b, điểm c khoản này;

b) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị;

c) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng.

6. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi xây dựng công trình không đúng thiết kế xây dựng được thẩm định, phê duyệt trong trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.

Ngoài ra, biện pháp khắc phục hậu quả là: Buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm đối với hành vi quy định tại khoản 4, khoản 5 (mà hành vi vi phạm đã kết thúc), khoản 6 Điều này. Đối với hành vi quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều này mà đang thi công xây dựng thì xử lý như sau: 

Lập biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm dừng thi công xây dựng công trình; Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm phải làm thủ tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh hoặc cấp giấy phép xây dựng; Hết thời hạn quy định tại điểm b khoản này, tổ chức, cá nhân vi phạm không xuất trình với người có thẩm quyền xử phạt giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng được điều chỉnh thì bị áp dụng biện pháp buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.

Mặt khác, tùy tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi vi phạm mà người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 298 BLHS 2015 sửa đổi bổ sung 2017.

Về phòng cháy, chữa cháy, Điều 16 Luật phòng cháy và chữa cháy 2001 quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong đầu tư xây dựng và sử dụng công trình như sau: Chủ đầu tư thực hiện thủ tục trình duyệt dự án, thiết kế về phòng cháy và chữa cháy; chỉ được thi công khi thiết kế về an toàn phòng cháy và chữa cháy của công trình đã được duyệt; tổ chức kiểm tra, giám sát thi công, nghiệm thu và bàn giao công trình trước khi đưa vào sử dụng. 

Trong quá trình thi công công trình, nếu có thay đổi thiết kế thì phải giải trình hoặc thiết kế bổ sung và phải được duyệt lại.

Điều 16 Nghị định số 79/2014/NĐ-CP ngày 31/7/2014 của Chính phủ quy định trách nhiệm của chủ đầu tư là: Lập dự án thiết kế theo đúng quy định, tại Khoản 1 Điều 15 Nghị định này. Trình hồ sơ thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy và chữa cháy cho cơ quan Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy đối với phương tiện giao thông cơ giới có yêu cầu đặc biệt về bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy, dự án, công trình quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định này. Tổ chức thi công, kiểm tra, giám sát thi công theo đúng thiết kế về phòng cháy và chữa cháy đã được thẩm duyệt. 

Trường hợp trong quá trình thi công nếu có sự thay đổi về thiết kế và thiết bị phòng cháy và chữa cháy thì phải giải trình hoặc thiết kế bổ sung và phải được thẩm duyệt lại. Tổ chức nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy đối với phương tiện giao thông cơ giới có yêu cầu đặc biệt về bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy, dự án, công trình quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định này…

Danh mục dự án, công trình do cơ quan cảnh sát phòng cháy và chữa cháy thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy, chữa cháy ban hành kèm theo Nghị định số 79/2014/NĐ-CP ngày 31 tháng 7 năm 2014 của Chính phủ, trong đó có Nhà chung cư cao 05 tầng trở lên; nhà đa năng, khách sạn, nhà khách, nhà nghỉ cao từ 05 tầng trở lên hoặc có khối tích từ 5.000 m3 trở lên.

Luật phòng cháy chữa cháy sửa đổi 2013 cũng nghiêm cấm hành vi: Thi công công trình có nguy hiểm về cháy, nổ, nhà cao tầng, trung tâm thương mại mà chưa có thiết kế được duyệt về phòng cháy và chữa cháy; nghiệm thu và đưa vào sử dụng công trình có nguy hiểm về cháy, nổ, nhà cao tầng, trung tâm thương mại khi chưa đủ điều kiện bảo đảm an toàn về phòng cháy và chữa cháy.

Theo đó nếu hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà chung cư cao 05 tầng trở lên mà không văn bản thẩm duyệt, kiểm tra nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy của cơ quan Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy đối với công trình quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Nghị định 79/2014/NĐ-CP thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ. 

Cụ thể Điều 36 Nghị định 167/2013/NĐ-CP quy định vi phạm quy định về phòng cháy và chữa cháy trong đầu tư, xây dựng như sau:

1. Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi không có biện pháp và phương tiện bảo đảm an toàn về phòng cháy và chữa cháy trong quá trình thi công, xây dựng công trình.

2. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi không thiết kế hệ thống phòng cháy và chữa cháy đối với công trình thuộc diện phải có thiết kế về phòng cháy và chữa cháy.

3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi đưa nhà, công trình vào sử dụng không đảm bảo một trong các điều kiện về an toàn phòng cháy và chữa cháy đối với công trình không thuộc diện phải thẩm duyệt về phòng cháy và chữa cháy.

4. Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Thi công, lắp đặt không đúng theo thiết kế về phòng cháy và chữa cháy đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm duyệt;

b) Không trình hồ sơ để thẩm duyệt lại khi cải tạo, mở rộng, thay đổi tính chất sử dụng nhà, công trình trong quá trình thi công, sử dụng theo quy định.

5. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Tổ chức thi công, xây dựng công trình thuộc diện phải thẩm duyệt về phòng cháy và chữa cháy khi chưa có giấy chứng nhận thẩm duyệt về phòng cháy và chữa cháy;

b) Chế tạo mới hoặc hoán cải phương tiện giao thông cơ giới có yêu cầu đặc biệt về bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy mà chưa được cơ quan có thẩm quyền thẩm duyệt.

6. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi đưa nhà, công trình vào hoạt động, sử dụng khi chưa tổ chức nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy.

7. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc khắc phục các điều kiện để đảm bảo an toàn phòng cháy và chữa cháy đối với hành vi quy định tại Khoản 1, Khoản 3 Điều này;

b) Buộc tổ chức để cơ quan quản lý nhà nước nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy đối với hành vi quy định tại Khoản 6 Điều này.

Tùy tính chất, mức độ, hậu quả hành vi vi phạm mà người vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy quy định tại Điều 313 BLHS 2015 sửa đổi bổ sung 2017. 

Thực tế tại các đô thị lớn hiện nay thì nhu cầu về nhà ở là rất cao trong khi đó phân khúc thị trường về nhà chung cư rất khác nhau và có những hộ gia đình, cá nhân chưa có đủ điều kiện để mua những căn chung cư cao cấp, rộng rãi. 

Nhiều người đã lựa chọn những dạng căn hộ được gọi là chung cư mini với diện tích nhỏ hơn với giá cả phải chăng hơn. Phần nữa là nhiều người dân chưa phân biệt được các loại hình nhà ở hiện tại và chủ yếu lựa chọn các dạng nhà chung cư mini vì sự thuận tiện của nó (đi lại, trường học, chỗ làm…). 

Chính vì vậy thì các loại hình chung cư mini ngày càng mọc lên như nấm nhưng lại dần biến chất, không đúng nghĩa là các căn hộ xây theo dạng nhà chung cư được cấp phép mà tự biến đổi mục đích sử dụng từ nhà ở riêng lẻ thành chung cư mini. 

Đây là việc làm khá mạo hiểm và chứa đựng nhiều rủi ro cao, người dân thuê mua các căn chung cư mini này cũng sẽ gặp nhiểu rắc rối về pháp lý cũng như an toàn sức khỏe, tính mạng của mình. Do đó trước khi thuê, mua những căn hộ được quảng cáo là chung cư mini thì người dân nên tìm hiểu thật kỹ thông tin của căn hộ đó để có những quyết định sáng suốt, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Tới đây thì Thông tư số 21/2019/TT-BXD ngày 31/12/2019 ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2020. Quy chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật áp dụng khi xây dựng mới, xây dựng lại nhà chung cư có chiều cao đến 150 m hoặc có đến 3 tầng hầm, bao gồm nhà chung cư được xây dựng với mục đích để ở và nhà chung cư được xây dựng có mục đích sử dụng hỗn hợp. 

Đối với nhà chung cư cao trên 150 m hoặc có từ 4 tầng hầm trở lên, thì ngoài việc tuân thủ quy chuẩn này còn phải bổ sung các yêu cầu kỹ thuật và các giải pháp về tổ chức, về kỹ thuật công trình phù hợp với các đặc điểm riêng về phòng chống cháy của nhà chung cư đó, trên cơ sở tài liệu chuẩn được phép áp dụng theo quy định của pháp luật. Các yêu cầu và giải pháp này phải được thẩm duyệt của cơ quan chuyên môn có thẩm quyền.

Phòng và chữa cháy không phải là việc của riêng ai. Đây là việc của toàn xã hội, vì vậy mỗi người phải tự ý thức được sự nguy hiểm của hỏa hoạn để từ đó xây dựng thói quen phòng cháy chữa cháy trong người dân. Mọi người hãy cùng hành động để ngăn chặn hỏa hoạn xảy ra, để mỗi gia đình đều sống hạnh phúc.