Trách nghiêm và quyền hạn của tư vấn giám sát công trình

Để đảm bảo chất lượng tốt cho một công trình xây dựng, ngoài việc lựa chọn được đơn vị Tư vấn thiết kế giỏi, đơn vị thi công tốt, đơn vị cung cấp vật liệu, sản phẩm hàng hóa có chất lượng... thì bên cạnh đó không thể không nhắc đến vai trò và tầm quan trọng của đơn vị tư vấn giám sát.

I. Vai trò của tư vấn giám sát xây dựng là:

- Đảm bảo việc thi công xây lắp được thực hiện đúng hồ sơ thiết kế.
- Phát hiện, xử lý các chi tiết công trình mà nhà thầu và chủ đầu tư không rõ.
- Hỗ trợ Chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế xử lý các sai sót tại hiện trường.

Phạm vi công việc tư vấn giám sát sẽ bao gồm:

- Giám sát chất lượng thi công công trình.

- Kiểm tra biện pháp thi công và an toàn lao động.

- Giám sát tiến độ thực hiện công việc.

- Giám sát và thử nghiệm chất lượng vật liệu xây dựng.

- Kiểm tra và xác nhận khối lượng thi công.

- Nghiệm thu công trình xây dựng theo quy định.

- Xác nhận bản vẽ hoàn công công trình.

Có nhiều đơn vị tư vấn thiết kế đăng ký hành nghề thêm lĩnh vực tư vấn giám sát bên cạnh chủ đầu tư. Và luật phát cũng có những quy định: Muốn được phép hành nghề tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế, ngoài những yêu cầu năng lực cho công tác thiết kế, công tác lập dự án còn phải có chứng chỉ hành nghề, năng lực về giám sát công trình.
Chất lượng của một công trình tuỳ thuộc vào đơn vị tư vấn giám sát. Là phải có năng lực giỏi, có đạo đức nghiề nghiệp thì công trình có chất lượng và ngược lại. Chính vì thế, để trở thành một tư vấn giám sát không là điều đơn giản. Tiêu chí hành nghề cho 1 đơn vị tư vấn giám sát là làm việc độc lập ý kiến, có sự chính trực và có trách nhiệm nghề nghiệp cao. Đây là giá trị cốt lõi đem đến chất lượng cho công trình xây dựng.

II. Yêu cầu đối với tư vấn giám sát

Để thực hiện tốt chức năng và nhiệm vụ được giao, tư vấn giám sát thi công cần phải đáp ứng được các yêu cầu sau:

1. Nắm vững các văn bản, quy phạm, pháp luật về quản lý và đầu tư xây dựng cơ bản của Nhà nước (hoặc của ngành hiện hành).

2. Có hiểu biết tốt về tiêu chuẩn quy phạm kỹ thuật.

3. Có hiểu biết tốt về công tác xây lắp chủ yếu.

4. Tận tâm, trung thực trong công tác giám sát.

5. Là kỹ sư được đào tạo chuyên ngành và có kinh nghiệm công tác tối thiểu là 3 năm trong lĩnh vực phụ trách, có đủ năng lực chuyên môn và nghiệp vụ đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao.

6. Nắm vững các căn cứ pháp lý về công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng hiện hành của Nhà nước và của Bộ, Ngành liên quan.

7. Nắm vững nội dung của hồ sơ thiết kế được duyệt, các điều kiện kỹ thuật riêng áp dụng cho các hạng mục công trình do Tổ chức Tư vấn Thiết kế lập. Hợp đồng giao nhận thầu xây lắp. Các tiêu chuẩn kỹ thuật được áp dụng, các quy trình, quy phạm về thi công, nghiệm thu hiện hành của Nhà nước và Ngành có liên quan.

8. Nắm vững biện pháp và trình tự thi công được áp dụng.

9. Nắm được tiến độ và yêu cầu nhân lực, máy móc thiết bị cần phải có để thực hiện công việc, đặc biệt là yêu cầu trình độ lành nghề của công nhân tương ứng với công việc họ thực hiện.

10. Phân tích đánh giá được chất lượng hoàn thành.

11. Hiểu và thực hiện đúng công tác nghiệm thu.

12. Khi phát hiện sai lỗi thì lập biên bản thông báo cho Ban QLDA, cấp trên trực tiếp hoặc cán bộ phụ trách kỹ thuật của nhà thầu (đối với sai lỗi của thi công) hoặc cho tổ chức thiết kế (đối với sai lỗi thiết kế) để khắc phục.

III. Nhiệm vụ của Tư vấn Giám sát

1) Kiểm tra các điều kiện khởi công công trình xây dựng theo quy định tại Điều 72 của Luật Xây dựng;

2) Kiểm tra sự phù hợp năng lực của nhà thầu thi công xây dựng công trình với hồ sơ dự thầu và hợp đồng xây dựng bao gồm:

- Kiểm tra về nhân lực, thiết bị thi công của nhà thầu thi công xây dựng công trình đưa vào công trường;

- Kiểm tra hệ thống quản lý chất lượng của nhà thầu thi công xây dựng công trình;

- Kiểm tra giấy phép sử dụng các máy móc, thiết bị, vật tư có yêu cầu an toàn phục vụ thi công xây dựng công trình;

- Kiểm tra phòng thí nghiệm vật liệu xây dựng và các cơ sở sản xuất vật liệu, cấu kiện, sản phẩm xây dựng phục vụ thi công xây dựng của nhà thầu thi công xây dựng công trình.

3) Kiểm tra và giám sát chất lượng vật tư, vật liệu và thiết bị lắp đặt vào công trình do nhà thầu thi công xây dựng công trình cung cấp theo yêu cầu của thiết kế, bao gồm:

- Kiểm tra giấy chứng nhận chất lượng của nhà sản xuất, kết quả thí nghiệm của các phòng thí nghiệm hợp chuẩn và kết quả kiểm định chất lượng thiết bị của các tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận đối với vật liệu, cấu kiện, sản phẩm xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình trước khi đưa vào xây dựng công trình;

- Tư vấn Giám sát phải theo dõi quá trình lấy mẫu và kiểm tra kết quả thí nghiệm của tổ chức xây lắp (thí nghiệm dung trọng đất, đúc mẫu, kiểm tra cường độ bê-tông, chất lượng mối hàn v.v…)

- Tư vấn Giám sát phải lập các biên bản nghiệm thu các loại vật liệu xây dựng, cấu kiện thiết bị được vận chuyển đến công trường nhằm loại bỏ các loại vật tư, vật liệu chất lượng xấu, không rõ nguồn gốc, không đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện kỹ thuật và không cho phép sử dụng chúng khi chưa có biện pháp xử lý kỹ thuật.

- Kiểm tra sự phù hợp về danh mục, quy cách, chủng loại và tính năng của vật liệu, cấu kiện, sản phẩm xây dựng, thiết bị sẽ đưa vào sử dụng trong công trình do Nhà thầu lập và trình trước khi thi công so với hồ sơ thiết kế được duyệt và các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành được áp dụng.

- Tham gia kiểm định chất lượng và số lượng thiết bị công nghệ.

- Giám sát thực hiện các thí nghiệm hoặc kiểm tra thủ tục hợp pháp của các chứng chỉ thí nghiệm.

- Khi nghi ngờ các kết quả kiểm tra chất lượng vật liệu, thiết bị lắp đặt vào công trình do nhà thầu thi công xây dựng cung cấp thì kiến nghị chủ đầu tư thực hiện kiểm tra trực tiếp vật tư, vật liệu và thiết bị lắp đặt vào công trình xây dựng.

4) Kiểm tra và giám sát trong quá trình thi công xây dựng công trình, bao gồm:

- Kiểm tra biện pháp thi công của nhà thầu thi công xây dựng công trình;

- Kiểm tra và giám sát thường xuyên có hệ thống toàn bộ quá trình nhà thầu thi công xây dựng công trình triển khai các công việc tại hiện trường. Kết quả kiểm tra đều phải ghi nhật ký giám sát hoặc biên bản kiểm tra theo quy định;

- Giám sát tiến độ thi công, theo dõi kế hoạch tiến độ thi công để thực hiện việc giám sát chất lượng xây lắp kịp thời.

- Ngăn chặn kịp thời những sai phạm kỹ thuật, chất lượng và an toàn lao động của đơn vị thi công phát hiện kịp thời những sai lỗi của thiết kế (kể cả tài liệu khảo sát, đo đạt……) và thi công xây lắp. Phối hợp với cán bộ kỹ thuật của đơn vị xây lắp (KTB) để kịp thời phát hiện sai sót ngăn ngừa hiện tượng làm không đúng thiết kế, tiêu chuẩn, quy trình kỹ thuật thi công, và các cam kết về chất lượng trong hợp đồng giao nhận thầu; kiểm tra xác nhận các khối lượng công trình phát sinh hợp lý do hoàn cảnh khách quan theo nhiệm vụ và thẩm quyền được giao (tăng giảm khối lượng, thay đổi quy cách vật liệu xây dựng, hậu quả, thiên tai…) làm cơ sở cho việc lập dự toán bổ sung và thanh quyết toán công trình.

- Trong kiểm tra theo giai đoạn cần xác định khối lượng, đánh giá chất lượng bộ phận, hạng mục công trình đã hoàn thành làm cơ sở nghiệm thu bộ phận hạng mục công trình.

- Những khối lượng thực hiện mà Tư vấn Giám sát và KTB chưa thống nhất đánh giá tình trạng chất lượng thì Tư vấn Giám sát phải kịp thời đề đạt lên Ban QLDA không để ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công công trình.

- Các bộ phận công trình sẽ bị che lấp hoặc những bộ phận quan trọng chủ yếu của công trình phải được kiểm tra đánh giá chất lượng công tác xây lắp đã hoàn thành, nghiệm thu bộ phận đó trước khi che lấp để thi công các công việc tiếp theo.

- Tham gia giải quyết hoặc giám sát việc xử lý các sự cố chất lượng công trình (nếu có) tùy theo tình hình, yêu cầu cụ thể và nhiệm vụ được phân công.

- Tư vấn Giám sát phải ghi vào nhật ký công trình hoặc lập các biên bản hiện trường, biên bản giải quyết kỹ thuật những vấn đề sau:

a. Sự sai phạm so với thiết kế, các thiếu sót và các vi phạm những điều kiện kỹ thuật trong công tác xây lắp.

b. Các yêu cầu cụ thể, biện pháp khắc phục các khuyết tật; các sai phạm so với thiết kế và sự vi phạm các điều kiện kỹ thuật xác định rõ yêu cầu về thời gian để khắc phục các thiếu sót đó. Ghi rõ xử lý lần 1, xử lý lần 2. Sau lần yêu cầu thứ 2 mà đơn vị xây lắp vẫn chưa khắc phục triệt để thì phải kiến nghị ngay với cấp trên trực tiếp để yêu cầu xử lý.

c. Các thay đổi thiết kế trong quá trình thi công đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, các đề xuất của tổ chức xây lắp đã được thiết kế chấp nhận bằng văn bản và của cán bộ giám sát tác giả thuộc cơ quan thiết kế.

d. Những dữ kiện cơ bản xảy ra trong ngày như thời tiết, diễn biến công tác ở từng vị trí, nhận xét qua sự chứng kiến công tác về tình hình chất lượng thi công công trình; ý kiến của những người liên quan đến công tác thi công và ý kiến giải quyết của tư vấn thiết kế và ý kiến của giám sát của nhà thầu.

- Tham gia vào các cuộc họp trao đổi về: Các biện pháp khắc phục sai lỗi, các kết cấu phức tạp, quan trọng cần quan tâm đặc biệt khi thi công (do tổ chức thiết kế trình bày). Hoặc giải quyết những vướng mắc, phát sinh trong thi công xây dựng công trình.

- Tư vấn Giám sát là thành viên tham gia tiểu ban kỹ thuật của Hội đồng nghiệm thu cơ sở; kiểm tra, nghiệm thu bộ phận; hạng mục công trình và toàn bộ công trình.

- Tư vấn Giám sát tiến hành kiểm tra xác nhận bản vẽ hoàn công;

- Tham gia nghiệm thu công trình xây dựng theo quy định của Qui trình này;

- Tập hợp, kiểm tra tài liệu phục vụ nghiệm thu công việc xây dựng, bộ phận công trình, giai đoạn thi công xây dựng, nghiệm thu thiết bị, nghiệm thu hoàn thành từng hạng mục công trình xây dựng và hoàn thành công trình xây dựng;

- Phát hiện sai sót, bất hợp lý về thiết kế kiến nghị ban quản lý dự án, tư vấn thiết kế điều chỉnh.

- Tổ chức kiểm định lại chất lượng bộ phận công trình, hạng mục công trình và công trình xây dựng khi có nghi ngờ về chất lượng;

- Tư vấn Giám sát có trách nhiệm bảo quản các tài liệu được thiết lập trong quá trình xây, lắp sửa đổi thiết kế trong quá trình thi công (nếu có), biên bản nghiệm thu, hồ sơ hoàn công để bàn giao cho tổ chức tiếp nhận đưa công trình vào sử dụng và cơ quan lưu trữ quản lý.

- Các Tư vấn Giám sát có nhiệm vụ báo cáo tình hình, chất lượng bộ phận, hạng mục công trình mình phụ trách theo định kỳ hàng tuần, hàng tháng, hàng 6 tháng, năm cho Ban QLDA.

Các nhiệm vụ trên cùng với các trách nhiệm dưới đây của Tư vấn Giám sát không làm giảm trách nhiệm của Tổng thầu xây lắp và của các nhà thầu thành viên đối với chất lượng công trình mà Tổng thầu thực hiện theo hợp đồng.

IV. Quyền hạn của Tư vấn Giám sát

1. Yêu cầu các đơn vị thi công công trình thực hiện đúng thiết kế được duyệt tiêu chuẩn, quy trình kỹ thuật và chế độ thể lệ quản lý xây dựng cơ bản. Ý kiến của Tư vấn Giám sát ghi trong nhật ký công trình là một yêu cầu bắt buộc các đơn vị thi công phải xem xét giải quyết thỏa đáng, kịp thời.

2. Không nghiệm thu xác nhận những khối lượng xây lắp và đề nghị không thanh toán các dạng khối lượng sau:

+ Các khối lượng đã thực hiện không đúng thiết kế mà chưa được xử lý thỏa đáng, không đảm bảo chất lượng.

+ Các khối lượng chưa được kiểm tra, nghiệm thu.

+ Các công tác xây lắp đã hoàn thành có sử dụng các loại vật liệu không đảm bảo yêu cầu của thiết kế.